راهنمای انتخاب متخصص ارتودنسی

مراقبت های ارتودنسی متحرک

 مانند بسیاری از معالجات پزشکی، همکاری بیمار در طی درمان  بسیار مهم بوده و بیشترین نقش را در طی درمان ارتودنسی  ،بیمار، بر عهده دارد .

درمانهای مرتبط با اصلاح رشد (مشکلات فکی) درمانهای طولانی هستند که به همکاری بسیار زیادی نیاز دارند در این درمانها عمدتا از دستگاههای ارتودنسی متحرک استفاده می شود.

کاربرد دیگر استفاده از دستگاههای ارتودنسی متحرک حفظ نتایج درمانی بدست آمده از درمان ارتودنسی ثابت است.

در این حالت دستگاه ارتودنسی متحرک با حفظ موقعیت دندانها امکان تطابق استخوان و الیاف لثه ای با وضعیت جدید را فراهم می کند.

مدت زمان استفاده: شرط لازم  برای موفقیت درمان با این دستگاهها، استفاده کافی از آنها با توجه به دستوری است که متخصص ارتودنسی توصیه می کندکه در اغلب موارد نیازمند استفاده دائمی در طی شبانه روز است.در اوایل درمان ارتودنسی این دستگاهها تنها در هنگام صرف غذا از دهان خارج می شوند. استفاده ناکافی از این دستگاهها منجر به عدم امکان قرار گیری درست آنها در دهان، درد و ناراحتی و لقی دندانها واز بین رفتن نتایج درمان ارتودنسی بدست آمده می شود.

نحوه برداشتن پلاک ارتودنسی متحرک: جهت برداشتن پلاک از ناخن انگشت اشاره هر دو دست کمک گرفته و گیره های روی دندانهای کرسی را آزاد نمائید و ازگرفتن اجزاء سیمی دیگر اجتناب کنید. سایر اطلاعات مورد نیاز :از دستکاری اجزاء سیمی جداً خودداری نمائید، در صورت شکسته شدن دستگاه ارتودنسی متحرک علاوه بر این که درمان طولانی تر شده و نتایج بدست آمده قبلی از دست می رود ، هزینه  قالب گیری و  ساخت دوباره آن مجدداً دریافت  خواهد شد . از کم و زیاد نمودن نیروی فنرهای فعال شده ارتودنسی متحرک خودداری نمائید برای جلوگیری ازشکسته و کج شدن اجزاء دستگاههای ارتودنسی از خوردن مواد غذاییی چسبنده مثل آدامس ، شکلات و غذاهای سفت مثل پسته - فندق - بادام - یخ و . باید خودداری کندممکن است بعضی ازز دستگاههای ارتودنسی نحوه صحبت کردن کودکان را موقتاً تغییر دهند، ولی اغلب، کودکان، خود را با آن وفق داده و بعد از طی یک الی چند روز بطور عادی صحبت می کنند. برای تطابق سریعتر بهتر است در روزهای اول درمان ارتودنسی بیمار بیشتر و با صدای بلندتر  صحبت کند  به این منظور می تواند صفحات کتابی را با صدای بلند بخواند.در طی 48 ساعت اول ممکن است آب دهان بیمار زیاد شده و قورت دادن آن سخت باشد . این مسئله جای نگرانی نداشته و به سرعت به آن عادت می کند.در مواردی که بطور دائم بیمار دچار حالت تهوع می گردد لازم است با مطب تماس بگیرید تا تغییراتی در پلاک ایجاد گردد.در صورتی که قطعه ای از پلاک ارتودنسی متحرک جدا گردید و بیمار آنرا قورت داد در اغلب موارد بطور خود بخود دفع می گردد و جای نگرانی نیست بهر حال در اینگونه موارد لازم است موضوع را با متخصص ارتونسی خود در میان بگذارید.

برای حفظ سلامتی دندانها و لثه بعد از هر بار غذا خوردن، دندانهارا مسواک زده و پلاک ارتودنسی متحرک را  با یک مسواک بدون افزودن خمیر دندان یا هر نوع ماده شوینده  دیگر فقط با آب کافی بشویید. در صورتی که پلاک ارتودنسی متحرک کثیف یا بدبو شده است برای تمیز کردن آن می توانید از قرص هایی که به همین منظور وجود دارد استفاده نمایید. در مواقعی که از پلاک استفاده نمی کنید ، آن را در یک ظرف در بسته نگهداری کنید و جهت جلوگیری از شکسته یا کج شدن، از گذاشتن پلاک ارتودنسی متحرک خود در گوشه و کنار و جیب لباس اجتناب نمائید .

طراحی، ساخت و دستور استفاده ازدستگاههای ارتودنسی متحرک برای هر بیمار متفاوت است ، لذا فقط دستورات توصیه شده به شخص شما را بکار ببرید . مقدار نیرو، زمان و نحوه استفاده از دستگاههای خارج دهانی (چانه بند ـ هدگیر ـ  فیس ماسک) درر موفقیت درمان تأثیر بسزائی دارد. لطفاً به دستورات داده شده در این خصوص نیز توجه فرمائید .عموماً بچه ها می توانند با داشتن دستگاههای ارتودنسی در دهان براحتی بدوند، جست بزنند، شنا کرده و یا بازی نمایند، ولی بایستی توجه داشت که در مواردی این فعالیتها عدم تجویز دارند. بهتر است با توجه به نوع دستگاه ارتودنسی و نوع ورزش دستورات ویژه را دریافت نمائید .در صورت شکسته شدن و یا بروز مشکل یا درد و ناراحتی در کوتاهترین زمان با مطب تماس بگیرید .

مطالب مرتبط:

طرح لبخند

ردیف کردن دندان

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی دیمون

ناهنجاری های فک

درمان های پیشگیری ارتودنسی

درمان های پیشگیری به مجموعه ای از درمان های ارتودنسی اطلاق می شود که درآنها هدف کنترل کردن وضعیت فرد به نحوی است که نیاز به درمان بعدی را  از جنبه های طول دوره درمان،استفاده از وسایل پیچیده ارتودنسی، نیاز به کشیدن دندان دائمی و یا جراحی فک کاهش دهد.

انواع درمان های پشگیری کننده ارتودنسی عبارتند از :

1. فراهم نمودن فضا برای دندانهای در حال رویشی که دارای کمبود فضا هستند .

2. حفظ یا متقارن کردن فرم صورت با متأثر نمودن رشد فک

3.تحریک رشد فک دارای نقص رشدی یا کنترل رشد فک دارای رشد زیاده از حد

4. کاهش خطر آسیب به دندانهای جلو آمده

بطور کلی تشخیص دقیق این موارد نیازمند مشاوره با متخصص ارتودنسی است.نکته بسیار مهم آن است که اگر کودک دارای دندان شیری پوسیده ،ترمیم شده و کشیده شده است یا از نظر قرارگیری دندان ها بنظر غیر طبیعی می رسد لازم است در اسرعع وقت توسط متخصص ارتودنسی مورد معاینه و مشاوره قرارگیرد.در کودکانی که هیچ مشکلاتی در این زمینه ندارند پیشنهاد انجمن ارتودنسی این است که این معاینه نباید دیرتر از 77 سالگی انجام شود .

ممکن است شروع درمان ارتودنسی ضروری نباشد اما معاینه دقیق در تعیین بهترین زمان شروع درمان کمک می نماید.در سن 7 سالگی ، اولین دندان آسیاب بزرگ در محیط دهان ظاهر می شود که نقش مهمی در جویدن وتثبیت الگوی قرارگیری دندانها دارد .در این هنگام متخصص ارتودنسی قادر است رابطه طرفی وجلو عقب وعمودی دندانها و فکین را ارزیابی کند. همچنین وجود دندانهای پیشین دراین سن می تواند جدا بودن دندانها و فک ، جلو بودن دندانها ، بسته بودن دندانها ،زیاده از حد دیده شدن لثه ها ، مشکلات رویشی ، خطر صد مه به دندانها ،وجود عادات مخرب و. را نشان دهد .

معاینه زود هنگام باعث تشخیص بموقع مشکلات ذکر شده می شود وفرصت زیادتری برای درمان مؤثر تر فراهم می کند .مداخله ماهرانه در الگوی رشد بیمار می تواند باعث هدایت رشدوتکامل شده واز بروزمشکلات شدید تر فکی در اینده جلوگیری کند .زمانی که مداخله ارتودنسی ضروری نباشد متخصص ارتودنسی می تواند رشد وتکامل را با دقت کنترل نموده ودرمان را در زمان ایده آل شروع کند .

مطالب مرتبط:

طرح لبخند

ردیف کردن دندان

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی دیمون

ناهنجاری های فک

مراقبت های لازم در حین درمان ارتودنسی متحرک

دستگاههای ارتودنسی متحرک در موارد متعددی تجویز می شوند.

علیرغم ظاهر ساده دستگاههای ارتودنسی متحرک، نقش آنهادر درمان بسیار مهم و جدی است بطوریکه در برخی از بیماران استفاده مناسب از این وسایل به قیمت دور شدن از درمان های پیچیده ای مثل جراحی فک است.

شرط لازم  برای موفقیت درمان با دستگاههای ارتودنسی متحرک ، استفاده کافی از آنها با توجه به زمانی است که ارتودنتیست توصیه می کندکه در اغلب موارد نیازمند حداقل 16 ساعت استفاده در شبانه روز است.در برخی درمانها وسایل ارتودنسی متحرک تنها در هنگام صرف وعده های اصلی غذایی باید از دهان خارج شوند.عدم استفاده مناسب از دستگاهها منجر به عدم قرار گیری درست آنها در دهان، درد و ناراحتی و لقی دندانها و از بین رفتن نتایج درمانی ارتودنسی متحرک بدست آمده می شود.

درابتدای درمان ارتودنسی ممکن است این دستگاهها نحوه صحبت کردن کودکان را موقتاً تغییر دهند، ولی اغلب کودکان، خود را با آن وفق داده و بعد از طی یک الی چند روز بطور عادی صحبت می کنند. برای تطابق سریعتر بهتر است در روزهای اول درمان ارتودنسی بیمار با صدای بلندتر  صحبت کند  به این منظور می تواند صفحات کتابی را با صدای بلند بخواند.همچنین ممکن است در طی 48 ساعت اول درمان ارتودنسی آب دهان بیمار زیاد شده و قورت دادن آن سخت باشد . این مسئله جای نگرانی نداشته و فرد به سرعت به آن عادت می کند.در مواردی که بیمار دچار حالت تهوع می شود لازم است با متخصص ارتودنسی تماس بگیرد تاا  تغییرات لازم در پلاک ایجاد شود.

در طی درمان ارتودنسی بیمار می تواند رژیم غذایی عادی داشته باشد. ولی برای جلوگیری ازشکسته و کج شدن اجزاء دستگاههای ارتودنسی بهتر است از خوردن مواد غذایی چسبنده مثل آدامس ، شکلات و غذاهای سفت مثل پسته - فندق - بادام - یخ خودداری کند. برای حفظ سلامتی دندانها و لثه بعد از هر بار غذا خوردن، دندانهارا مسواک زده و پلاک ارتودنسی متحرک را  با یک مسواک بدون افزودن خمیر دندان یا هر نوع ماده شوینده  دیگر فقط با آب کافی بشویید. در صورتی که پلاک ارتودنسی متحرک کثیف یا بدبو شده است برای تمیز کردن آن می توانید از قرص هایی که به همین منظور وجود دارد و متخصص ارتودنسی درر اختیار شما قرار می دهد استفاده نمایید. در مواقعی که از پلاک استفاده نمی کنید ، آن را در یک ظرف در بسته نگهداری کنید و جهت جلوگیری از شکسته یا کج شدن، از گذاشتن پلاکهای ارتودنسی متحرک در گوشه و کنار و جیب لباس اجتناب نمائید. عموماً بچه ها می توانند با داشتن دستگاههای ارتودنسی در دهان براحتی ورزش یا بازی نمایند، ولی گاهی این فعالیتها  تداخلاتی با ورزش یا بازی دارند. بهتر است با توجه به نوع دستگاه دستورات ویژه را از متخصص ارتودنسی دریافت نمائید.

طراحی، ساخت و دستور استفاده ازدستگاههای ارتودنسی متحرک برای هر بیمار متفاوت است ، لذا فقط دستورات توصیه شده به خود شما را بکار ببرید و از دستکاری کردن اجزاء آن خوداری نمایید.این اعمال علاوه بر تحت تاثیر قرار دادن درمان ارتودنسی می تواند باعث وارد شدن صدمات بیشتر به دندانهای شما شود.

مطالب مرتبط:

طرح لبخند

ردیف کردن دندان

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی دیمون

ناهنجاری های فک

ارتودنسی ، بهبود کیفیت زندگی

تمام تلاش ما در دوران زندگی  برای بهبود کیفیت زندگی است.بخشی از این اقدامات مربوط به سلامت جسم و روح است. ارتودنسی یکی از این اقدامات است که علاوه بر افزایش کارایی  وسلامت دندانی تاثیراتی بر سلامت کلی و سلامت روانیی فرد دارد. بنابراین  نقش مهمی در ارتقا کیفیت زندگی دارد. به همین منظور است که شعار اصلی کنگره امسال انجمن ارتودنتیستت های ایران " ارتودنسی،بهبود کیفیت زندگی " انتخاب شده تا زمینه بحث و بررسی این موضوع در بین متخصصان وعلاقه مندان این رشته در اواخر اردیبهشت امسال در مشهد فراهم شود.

همانطور که  دیده ایم و مرسوم بوده عمده  مراجعان درمانهای ارتودنسی افراد با سن 10 تا 18 سال  هستند.همه ما دوران راهنمایی و دبیرستان را بخاطر داریم.بنظر برخی این دوره همانند دوره های دیگر زندگی ،بخشی از زندگی ما بوده و گذشته است.از نظر برخی هم این دوران ،با توجه به تغییرات جسمی و روحی فرصتی بوده تا  یک شی یا یک مکان یا رفتاری وسیله شکنجه یا استهزاء قرار گیرد. طبیعی است که دراین ماجرا گروهی غالب و گروهی مغلوب می شوند. با  آگاه شدن جامعه، والدین  نقش ویژه و حمایتی خود را از  فرزندشان دریغ نمی کنند. و همین زمینه ای است تا از استفاده از هر فرصتی برای افزایش بهبود کیفیت زندگی فرزندشان  دریغ نکنند. با توجه به ارزش یک لبخند خوب در تامین  سلامت روحی و اعتماد به نفس بالا همه سعی می کنند لبخند خوبی برای فرزندان شان فراهم کنند.از طرفی با توجه به حساس بودن فرزندان ،ممکن است، مقاومت هایی در جهت درمان ارتودنسی این کودکان  و نوجوانان وجود داشته باشد.مقاومت ها در برخی از موارد مربوط به نافرمانی و پرخاشگریهای وابسته به سن بوده و برخی مربوط به ظاهر وسایل درمانی ارتودنسی است.در مواردی که مقاومت به درمان به دلیل نافرمانی مطرح است توضیح و توجیه کامل مشکل  توسط متخصص ارتودنسی و ارایه راه حل های متعدد برای داشتن حق انتخابب معمولا مفید واقع می شود.بدیهی است با توجه به ماهیت درمانهای ارتودنسی امکان درمان ارتودنسی موفق برای کسانی که تمایل جدی برای درمان نداشته باشند بسیار کمتر است.بنابراین درمواردی که انگیزه درونی برای رفع این مشکل وجود ندارد بایستی راهی برای ایجاد این انگیزه فراهم نمود درغیر اینصورت بهتر است درمان ارتودنسی به زمان بهتری موکول شود. 

دستگاههای ارتودنسی جدید

در  ارتودنسی برای حرکت دادن دندانها از نیروی ملایم استفاده می شود این نیرو  از طریق سیم های با فنریت بالا تامین شده  و از طریق براکت هایی که به دندانها چسبانده شده است به دندان و استخوان اطراف ریشه منتقل می شود. تاثیر این نیرو بر روی استخوان تحریک تحلیل استخوان در جهت حرکت دندان وساخت استخوان در جهت مقابل است.

در حدود 100 سال  از زمان ارایه اولین دستگاه ثابت ارتودنسی می گذرد. دستگاهها ی اولیه از نظر قرارگرفتن بر روی دندانها و از نظر راحتی برای بیمار مشکلات فروانی داشتند. پیشرفت های متعدد در حوزهای مختلف رشته ارتودنسی را نیز بی نصیب نکرد بطوریکه تغییرات فراوان در انواع درمان، روشها وابداع وسایل ارتودنسی باعث راحتی بیشتر بیمار و متخصص ارتودنسی شده است.

گروهی از جدیدترین براکتهای ارتودنسی معرفی شده به بازار براکتهایی هستند که برای اتصال سیم به براکت نیازی به کش نداشته و از طریق مکانیسم قفل وبست که درآنها تعبیه شده است سیم به براکت متصل می شود.مهمترین نکته ای که در تبلیغ این وسایل برای متخصصان ارتودنسی ارایه می شود کاهش مدت زمان ویزیت بیمار ،کاهش طول دوره درمان و کاهش نیاز به کشیدن دندان برای ارتودنسی است. هر یک از این موضوعات موافقان و مخالفانی دارد. کاهش زمان معاینه بیمار امکان درمان بیماران زیادتر و سرویس دهی به تعداد  زیادتری ازبیماران را فراهم می کند.

در کشور ما  تعداد متخصصان ارتودنسی در حد نیاز نبوده و پراکندگی آنها در شهرهای مختلف طبیعی نیست .بطوریکه نزدیک به نیمی از این متخصصان در شهر تهران به فعالیت مشغول هستند. درشهر تهران نیز اکثریت این افراد در  مناطق شمالی شهر مستقر هستند. با توجه به کمبود اشاره شده استفاده از حداکثر ظرفیت متخصصان ارتودنسی ضروری است.تا افراد متقاضی درمان ارتودنسی به سمت افراد فاقد صلاحیت کشیده نشوند و هزینه های غیر قابل جبران به خود و جامعه وارد نکنند. بدیهی است که استفاده حداکثر از این ظرفیت نباید منجر به کاهش کیفیت درمان ارتودنسی شود.بخشی از فرایند تشخیص و ارزیابی بیماران ارتودنسی از طریق  صحبت کردن متخصص ارتودنسی با بیمار و بصورت نا آگاهانه انجام می شود .عموما ارتودنتیست ها در هنگامم احوالپرسی اولیه با بیمار او را ارزیابی می کنند صحبت کردن با بیمار حتی در چند جمله می تواند برای یک متخصص ارتودنسی ماهر نکات بسیار مهمی را روشن نماید. بنابر این گذراندن وقت زیادتر با بیمار به او در درمان ارتودنسی کمک می کند.

 در بررسی تحقیقی که بطور سیستماتیک در مقالات معتبر منتشر شده در مجلات ارتودنسی داشتم و در کنگره جامعه متخصص ارتودنسی اروپا در کشور اسلوونی  ارایه نمودم تفاوت معنی داری در خصوصیات اشاره شده نسبت به وسایل مدرن رایج وجود نداشت. یکی از دلایل این موضوع تفاوت مهارت متخصصان می باشد بطوریکه مهارت متخصص ارتودنسی می تواند نقاط ضعف یک دستگاه را تحت پوشش قرار دهد . بنابراین این مهارت متخصص ارتودنسی است که فرد را درمان می کند نه وسیله.

مطالب مرتبط:

طرح لبخند

ردیف کردن دندان

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی دیمون

ناهنجاری های فک

ارتودنسی به روش دیمون

یکی از جدیدترین روش های درمانی ارتودنسی دیمون است .

به طور معمول می بایست با استفاده از کش های بسیار کوچک سیم را به براکت های ارتودنسی متصل نمود ولی در روش دیمون از براکت هایی با قابلیت باز و بسته شدن کشویی استفاده می شود در سیستم ارتودنسی دیمون (Damon) از طریق مکانیسم قفل و بستی که در آنها تعبیه شده است سیم به براکت متصل می شود . سیستم ارتودنسی دیمون به گونه ای است که دیگر نیاز به کشهای کوچک در اطراف هر براکت ارتودنسی دیمون نیست و در نتیجه بیمار می تواند به راحتی اطراف سیم و براکت ها را تمیز کند. در حالی که در روش های معمول ارتودنسی میکرو ارگانیسمها به راحتی می توانند در اطراف کش ها تجمع نمایند و رعایتت بهداشت را به ویژه برای کودکان کم سن دچار مشکل می کند. در ارتودنسی دیمون بهداشت اطراف براکت ها بهبود یافته و معضل تغییر رنگ کش های دور براکت ارتودنسی از بین رفته است .

نکات ضعف و قوت ارتودنسی دیمون :

در رابطه با سیستم ارتودنسی دیمون باید گفت تبلیغات بسیاری از جمله عدم نیاز به درآوردن دندانها ، کاهش طول درمان ، افزایش فاصله بین ویزیت های بیمار ، کاهش درد بیمار شده است ولی باید گفت تمام این موارد در ارتودنسی دیمون بستگی به نوع ناهنجاری ، سن مراجعه ، شدت مشکل بیمار و بسیاری از فاکتورهای بیولوژیک دارد که از هر بیمار به بیمار دیگر متغییر است ودر هنگام معاینه بیمار توسط متخصص ارتودنسی مشخص می شود که بیمار نیاز به درآوردن دندان دارد یا ندارد و طول مدت درمانن چقدر است . در حقیقت تصمیم گیری نهایی در خصوص نیاز یا عدم نیاز به در آوردن دندان جهت ارتودنسی بر عهده ابزار درمانن نیست بلکه بر اساس شرایط بیمار و صلاحدید متخصص ارتودنسی خواهد بود . تا به امروز به رغم پیشرفت هایی که در ابزارهایی درمانی صورت گرفته است ، هنوز ابزار درمانی که بتواند مدت زمان درمان ارتودنسی را به صورت قابل توجهی کاهش دهد ، ابداع وو معرفی نشده است . در رابطه با کاهش طول مدت درمان با این سیستم مقالات ضد و نقیض زیادی وجود دارد ، در رابطه با کاهشش میزان درد ارتودنسی با استفاده از سیستم ارتودنسی دیمون باید گفت در چند روز اول بعد از گذاشتن سیم های ارتودنسی مقداری درد و ناراحتی جزئی وجود دارد . بنابراین تفاوت چشمگیری در مقدار درد با استفاده از سیستم ارتودنسی دیمون و روش های استاندارد معمول وجود ندارد . تمام ادعاهایی که در رابطه با یک محصول جدید ارائه می شود هنگامی از نظر متخصص ارتودنسی تائید می شود که تحقیقات معتبر از سوی مراکز علمی آنها را تایید نماید . ادعاهایی که بدون در نظر گرفتن تحقیقاتت معتبر از سوی مراکز علمی معتبر ارائه شوند ، صحیح نمی باشند . در بسیاری از مقالات تفاوت معنی داری در ادعاهای اشاره شدهه بین دستگاه ارتودنسی دیمون و سایر دستگاههای دیگر وجود ندارد.

مطالب مرتبط:

طرح لبخند

ردیف کردن دندان

ارتودنسی لینگوال

ارتودنسی دیمون

ناهنجاری های فک